Wahlwiller vierde in 2022 de 21e editie van het oudste wijnfeest van Nederland. Maar hoe is Wahlwiller eigenlijk uitgegroeid tot een écht wijndorp? Mede-organisator Erwin Lennarts vertelt vol passie over het ontstaan van deze bijzondere traditie.
Het ontstaan van een wijndorp
Het begon allemaal in 2004. In Wahlwiller bestond al een klein wijnfeest met een wijnkoningin en een wijnlied, en er waren drie wijngaardeniers betrokken. Geïnspireerd door de ‘Weindorf’-borden die hij vaak zag in de Elzas en Duitse wijngebieden, dacht Erwin: als we al een wijnfeest hebben, waarom zouden we dan niet officieel een wijndorp worden?
Hij legde het idee voor aan de gemeente, die enthousiast reageerde. In 2005, tijdens het eerste lustrum van het Wahlwiller Wijnfeest, werden de borden geplaatst. Hiermee werd Wahlwiller officieel het eerste wijndorp van Nederland. Hoewel er inmiddels meer dorpen zijn die zich wijndorp noemen, zoals Noorbeek, blijft Wahlwiller de pionier.
De rol van de Wittemer Wijngaard
De basis voor het wijnfeest werd gelegd in de Wittemer Wijngaard. “In 1998 kwam ik in Wahlwiller wonen,” vertelt Erwin, “en om het dorp te leren kennen, deed ik een wijnexcursie en proeverij bij de Wittemer Wijngaard. Ik had geen idee dat er hier wijnbouw was!”
Het enthousiasme van gids Wim Hendriks was aanstekelijk. Een jaar later riep het plaatselijke dameskoor tijdens een uitstapje in de wijngaard voor de grap iemand uit tot wijnkoningin. Dat bracht een groep dorpsbewoners op een idee: laten we een écht dorpsfeest organiseren met een wijnkoningin om mensen kennis te laten maken met de lokale wijnen. Zo ontstond een comité en werden de eerste Wahlwiller Wijnfeesten een feit.
Van noodzaak naar succes
In de beginjaren was er nog weinig lokale wijn van goede kwaliteit. “We moesten zelfs wijn uit de Moezel halen om fatsoenlijke wijn te kunnen schenken,” lacht Erwin. Maar al snel groeide de kwaliteit en kwamen er genoeg eigen wijnen. De keerzijde van dit succes is dat de lokale wijnen zo populair zijn geworden dat ze moeilijk te krijgen zijn. Dit jaar is dat probleem opgelost door meer kleine wijnboeren uit te nodigen, want ‘vele kleintjes maken immers een grote’. De populariteit reikt zelfs tot ver buiten de regio.
De uitdagingen voor de toekomst
Toch zijn er zorgen over de toekomst van het wijndorp. “We moeten de identiteit van wijndorp blijven uitdragen,” benadrukt Erwin. “Maar de amateur-wijnboeren in Wahlwiller zijn op leeftijd en maken zich zorgen over de opvolging.”
Het risico is dat de wijngaarden worden overgenomen door grotere, commerciële partijen en dat de druiven niet meer lokaal worden verwerkt. “Dan valt de connectie met de lokale wijnmaker weg,” legt Erwin uit. “Zonder deze amateur-wijnmakers, die de basis vormen voor het feest, is het geen écht wijnfeest meer.”
De organisatie is daarom in gesprek om te garanderen dat er lokale wijnen geschonken kunnen blijven worden. Om de hobby-wijnmakers te ondersteunen, worden ook steeds meer kleine wijnboeren uit de regio betrokken bij het feest.
Meer dan alleen een feestje
Bij het Wahlwiller Wijnfeest draait alles om wijn, wat een leuke anekdote illustreert: tijdens het eerste feest waren er twee kratten bier, maar aan het eind van de dag was er slechts een half krat leeg. Sindsdien wordt er alleen nog Limburgse wijn geschonken. “Ons doel is om mensen laagdrempelig kennis te laten maken met de lokale wijncultuur,” vertelt Erwin. “Daarom houden we de prijzen zo laag mogelijk.”
Het feest heeft ook een educatief element. Bezoekers kunnen gratis rondleidingen krijgen en in gesprek gaan met de wijnmakers zelf. Bovendien is er de ‘Route des Vins’, een wijnwandeling die in samenwerking met Visit Zuid-Limburg en de gemeente is opgezet. Een mooie spin-off van de feesten is de Limburg Wijnmarathon, die nu voor de tweede keer plaatsvindt.
Erwin ziet de toekomst positief in: “Groter willen we niet, meer dagen ook niet. Zolang we kleine wijnboeren kunnen vinden die met ons de Limburgse wijncultuur willen promoten, gaan we op deze manier door.”
Het 21e Wahlwiller Wijnfeest vond plaats op zondag 25 september 2022. Ieder jaar is in de laatste week van september een Wahlwiller Wijnfeest. Dan kun je genieten van de lokale wijn die daar gepresenteerd wordt door de wijnboeren. En terwijl de wijnkoningin de beste wijn van dat jaar schenkt, klinkt het wijnlied tot in de verre omgeving:
De Wienkunningin
Dao bie de ranke, wil ver dich bedanke
Doe dochter van Bachus, os wienkunningin
Was doe os zals schinke, wil ver gaere drinke
Doe dochter van Bachus, os wienkunninginDe tinteling in ‘t glaas
‘T boeket verwent os naas
Inge sjmaak vol en rond
En mit mate gezond
Langs Sinselbach, Geul en de MaasWat os altied wer verbaas
Bie asperges, kieës en haas
Ee genot veur d’r mond
Van d’r Limburgse grond
Langs Sinselbach, Geul en de MaasBie ’t kirkse van Aad de Haas
Heffe ver zoe gaer ’t glaas
Dae in Wahlwiller wont
Dae kiekt neet op ing sjtond
Lang Sinselbach, Geul en de Maas
Tekst en muziek: Erwin Lennarts en Huub Heijnens
Ter gelegenheid van het eerste Wahlwiller wijnfeest, oktober 2000.
Meer informatie over het evenement vind je op de Facebookpagina en de website van het Wahlwiller Wijnfeest.
AiméVin 