Rolduc – Wijn uit het Land van Rode
Er was eens…
…een middeleeuwse geestelijke, genaamd Ailbertus van Antoing, hij kwam in het jaar 1104, naar het Land van Rode en zag mogelijkheden voor de bouw van een klooster vlak bij de Duitse grens. Graaf Adelbert van Saffenburg – eigenaar van het gebied – gaf toestemming voor de bouw. Later kreeg de vrome Ailbertus hulp van de zeer ambitieuze Embrico von Mayschoss, bewoner van de nabijgelegen burcht Rode j Herzogenrath. Samen met Embrico legde hij de fundamenten voor een eenvoudige kloosterkerk. En wat hij toen nog niet wist, ook een wijngaard…
Water en wijn
Embrico van Mayschoss was zeer vermogend en zodra hij toetrad tot de Kloostergemeenschap van Ailbertus, vervielen al zijn bezittingen, waaronder landerijen en wijnbergen aan de Ahr te Duitsland. Het begin van een eeuwenlange verbintenis tussen de wijngaarden van Mayschoss aan de Ahr en de Kloosterorde in het land van Rode. De kanunniken van Kloosterrade (later genaamd Rolduc) hielden zich bezig met wijnbouw in het Duitse gebied rond de rivier de Ahr. De band verwaterde in de loop van de eeuwen. Maar het sprookje kreeg later een vervolg…
‘’Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken’’ Johannes 15:5
Regent
Eind jaren ’90 van de vorige eeuw onstond het idee om de relatie van Mayschoss aan de Ahr en Rolduc nieuw leven in te blazen. Begin het jaar tweeduizend gingen vijfhonderd stokken van de regent-druif de grond in. Een aantal jaren later, bij de viering van het 900-jarig bestaan van Rolduc, werden nog eens negenhonderd stokken geplant. Met hulp van Europese subsidie wordt nu het hele gebied rondom Rolduc heringericht. Hoogste tijd om een bezoekje te brengen aan deze twee bijzondere wijngaarden met een lange geschiedenis.
Winzer van Rode
Wiel Hakens, de voorzitter van de Winzer van Rolduc, geeft mij deze herfstige novembermiddag een rondleiding door de wijngaarden van Rolduc. Wiel is een enthousiaste verteller en geniet zichtbaar van zijn werk. In 2002 was de eerste oogst een feit maar volgens Wiel ‘’was het spul niet te drinken’. Nog eens twee jaren later ”begon het eindelijk ergens op te lijken”. Iedere maandagochtend komt een club vrijwilligers (‘’de oudste is 95!’’ ) snoeien, grasmaaien, en andere werkzaamheden verrichten in de wijngaard ‘’en natuurlijk een glaasje wijn bij de lunch’’ verteld Wiel met pretoogjes. Geheel in de geest van middeleeuwse kanunniken die vroeger hard werkten in de wijngaarden van Embrico van Mayschoss aan de Ahr.
Goed wijnjaar
Wiel legt uit dat de druif Regent geschikt is voor ons koele klimaat. De Regent heeft namelijk losse trossen – dat betekent dat de druiven niet te dicht op elkaar groeien – en daardoor is hij minder gevoelig voor schimmels en andere ziektes. De oogst van het afgelopen zeer warme jaar – is tot op heden – de beste wijnoogst van Rolduc. Een suikergehalte van meer dan 90 Oechsle werd gemeten en soms wel meer dan 112(!). Dat hadden ze nog nooit meegemaakt bij wijnmaker Mayschoss. Dit vrome sap mag nu bijkomen van de uitzonderlijk, zonnige zomer en rusten op nieuwe eiken vaten.
”Daar waar de regent zijn voeten in de heilige grond geworteld heeft was ook ooit de plek waar de mijnbouw in Nederland begon”.
Herfstdecor
We lopen van de Ailbertus wijngaard naar de Eurode wijngaard in een prachtig geelgoud herfstdecor. Je zou er bijna spontaan religieus van worden. In deze kleine wijngaard gingen negentien jaar geleden de eerste stokken de grond in. Van hieruit heb je uitzicht op de Burcht van Rode, daar waar Embrico van Mayschoss uitkeek over het Land van Rode. In de verte is het sprookjesachtige torentje nog zichtbaar van de Burcht op Duits grondgebied. Sinds een aantal jaren staat als herinnering een houten plaquette in de wijngaard ter ere van de vriendschapsband tussen Herzogenrath en Kerkrade. De geschiedenis wordt hier tastbaar. De cirkel is rond…
”Vanuit de wijngaard heb je uitzicht op de Burcht van Rode, daar waar Embrico van Mayschoss uitkeek over het Land van Rode”.
Van Mijnbouw naar Wijnbouw
Daar waar de vrome druifjes hun voetjes in de heilige grond geworteld hebben was ook ooit de plek waar de mijnbouw in Nederland begon. Rolduc stond aan de wieg van deze lucratieve en later omstreden industrie. Middeleeuwse monniken in de zeventiende eeuw hielden zich serieus bezig met de winning van steenkool. De ondergrond was niet alleen goed voor het delven van het zwarte goud maar bleek later ook geschikt voor groene wijnstokken.
Zegen van boven
Op de grens van Nederland en Duitsland is het eenvoudige klooster van Ailbertus van Antoing, negenhonderd jaar later, verworden tot hét grootste abdijcomplex in de Benelux. Inmiddels is het klooster met Romaanse kerk, onderaardse crypte, rococo-stijl bibliotheek en wijngaard omgetoverd tot een hotel en conferentieoord. Naast een droge, rode wijn van de Regent-druif is er sinds dit jaar (én tevens het laatste jaar) een lichtvoetige bruisende rosé gemaakt. Dit is echter eenmalig. Volgend jaar maken ze een ‘’gewone’’ rosé, commercieel gezien ligt zo’n wijn beter in de markt. Hopelijk met de zegen van de godsvruchtige Ailbertus van Antoing. Daar drinken we een glaasje op.
Meer weten? Voor rondleidingen met een proeverij in de wijngaard kun je terecht bij: https://www.rolduc.com/nl/agenda/rondleiding-en-bezoek-aan-onze-wijngaard.html
Dank aan Wiel Hakens, voorzitter van de Winzer van Rode.