Wahlwiller Wijndorp

We gaan het 21ste jaar in met het oudste wijnfeest van Nederland: De Wahlwiller Wijnfeesten.

Ik vroeg me af, wat is een wijndorp eigenlijk? Ik zocht contact met Erwin Lennarts, mede-organisator van het eerste uur, over het ontstaan van de enige echte Wahlwiller Wijnfeesten.

Erwin blijkt een spraakwaterval die gepassioneerd kan vertellen over deze mooie traditie die jaarlijks terugkeert, als de zomer in de herfst over gaat.

’’Het idee is onstaan in 2004, toendertijd hadden we in Wahlwiller al een feest met een wijnkoningin, een wijnlied en drie meewerkende wijngaardeniers.

Zelf kwam ik wel eens in de Elzas, Frankrijk en wijngebieden in Duitsland en vaak zie je bij het begin van een wijndorpje een bord staan met de tekst ´Weindorf´. Dat inspireerde mij.

Ik was al betrokken bij het dorpsfeest en mijn conclusie was, als we al een wijnfeest hebben kunnen we dan ook niet officieel een wijndorp worden?”

Erwin stapte naar de gemeente en dat vond men daar wel een leuk idee.

”In 2005 bij het eerste lustrum van het Wahlwiller Wijnfeest zijn toen de borden geplaatst. Wij zijn officieel de eerste in Nederland die met zo’n benaming zijn begonnen. Er zijn nu meerdere Wijndorpen, zoals Noorbeek, dat zelfs meer wijngaarden heeft dan Wahlwiller, die zich in principe wijndorp kunnen noemen”.

Nog even terug naar de basis van waaruit het allemaal is gestart namelijk De Wittemer Wijngaard. “Welke rol speelde deze wijngaard in de opzet van de feesten?” vraag ik.

Erwin vertelt ‘’In 1998 ben ik komen wonen in Wahlwiller en om kennis te maken met het dorp en de omgeving heb ik een wijnexcursie en een proeverij gedaan vanuit de Wittemer wijngaard. Ik wist toen ook niet dat er wijnbouw was in Wahlwiller”.

Met Wim Hendriks van de Wittemer Wijngaard gingen we op pad en hij vertelde onderweg zo enthousiast over wat er zoal groeit en bloeit en te zien is langs de weg, en dan eindig je ook nog in de wijngaard waar dan natuurlijk lekker wordt geproefd.

Dat was eigenlijk mijn eerste kennismaking met het dorp en de wijn.

”Een jaar later vierde het lokale dameskoor een feestje in de wijngaard bij hun jaarlijkse uitstapje. Ze hebben toen voor de grap iemand tot wijnkoningin uitgeroepen. Dat sprak zich al snel rond in het dorp.

Een aantal mensen dachten toen, wacht even, daar moeten we een feestje van maken! Veel mensen in het dorp weten namelijk niets van het bestaan van de wijngaarden dus dan verzinnen we een dorpsfeest met een échte wijnkoningin en dan kunnen we de Wahlwiller wijn drinken. Zo gezegd zo gedaan. Er is een comité samengesteld, en zo zijn de Wahlwiller Wijnfeesten ontstaan”.

Erwin vertelt enthousiast verder ´Zo’n twintig jaren geleden hadden we hier nog niet zo veel wijn en de kwaliteit was toen ook niet zo best. We moesten zelfs wijn in de Moezel gaan halen om nog wat fatsoenlijks te kunnen schenken. Twee jaren later hadden we al genoeg eigen wijn van goede kwaliteit.

Keerzijde van het succes is nu, dat we geen lokale wijnen meer krijgen door de succesvolle promotie van deze Limburgse wijnen. Maar dat probleem hebben we dit jaar opgelost door meer wijnboeren dan in voorgaande edities uit te nodigen. Vele kleintjes, maken immers ook een grote.

Het gaat ook zelfs zo goed met de bekendheid van het dorpsfeest dat er mensen van buiten de regio deze willen bezoeken. Het feest is zelfs grensoverschrijdend.”

”Maar dan ben je uiteindelijk een Wijndorp en hoe ontwikkel je je verder?” vraag ik aan Erwin.

”Dat moet je uitdragen’’ zegt Erwin, ’’en blijven uitdragen. Dat is overigens wel een teer punt omdat de laatste tijd de wijngaarden in Wahlwiller worden beheerd door wijnboeren, amateur wel te verstaan, en die toch al behoorlijk op leeftijd zijn. Die beginnen zich nu ook zorgen te maken over: wie gaat mijn wijngaard overnemen?

Deze kwestie hebben we ook ter discussie gesteld binnen onze organisatie en we stellen onszelf nu dan ook de vraag: stel dat we straks geen wijngaarden meer hebben binnen de gemeente die échte Wahlwiller wijn maken – want de tendens is dat sommige hun druiven doorverkopen aan derden – dan valt de connectie weg met de lokale wijnmaker.

Hebben we dan nog wel een écht Wijnfeest?”.

”Eigenlijk niet, als we eerlijk zijn, omdat zij, de amateur-wijnmakers, de basis vormen voor dit Wijnfeest. En omdat het begonnen is met de gedachte om de mensen kennis te laten maken met de lokale wijncultuur van Wahlwiller. De tent van het wijnfeest staat letterlijk in de wijngaard.

We hebben dan ook gesprekken met deze en gene om dit te kunnen blijven waarborgen dat we écht lokale wijnen kunnen blijven schenken.

Maar we ontkomen niet aan de trend dat er schaalvergroting plaatsvind in de wijnbouw.

Er zijn commercieele Limburgse wijnmakers die alles opkopen en maar uitbreiden. Dit versus de kleine hobby wijnboeren uit Wahlwiller die met hart en ziel en het met veel passie doen, maar wel op hele kleine schaal.

Dat gegeven proberen we natuurlijk wel te behouden. We betrekken dan ook steeds meer andere kleine, niet-comercieele wijnboeren uit de regio bij het Wijnfeest.

Om te illustreren dat het echt alleen om wijn draait vertelt Erwin nog een leuke anekdote.

“Bij de allereerste wijnfeesten hadden we twee kratten bier meegenomen en op ‘t eind was er een half krat leeg. We hebben sindsdien nooit meer bier op het feest gehad”.

”In Limburg heb je in de zomer al genoeg van die tentfeesten en braderieën waar het bier rijkelijk vloeit. Op ons feest zijn de mensen zich een hele dag aan het amuseren met alleen maar Limburgse wijn.

Dat is ons doel om de mensen laagdrempelig  kennis te laten maken met de lokale wijncultuur. Dat betekent dus ook dat je de prijs van een consumptie zo laag als mogelijk moeten houden”.

”Dat is wel een uitdaging” zegt Erwin. En je ziet nu dat mensen uit de omgeving, die anders nooit wijn gedronken hadden, nu wel lokale wijnen drinken. En nu staan ze gezellig feest te vieren met Limburgse wijn. Dat is het waar het ons om gaat”.

Tijd voor een kritische vraag: Is er ook een educatief/informatief element of is het alleen maar gezellig wijn drinken met een leuk muziekje?

”Jazeker is er een educatief element” zegt Erwin beslist ”we geven gratis rondleidingen op de dag van de wijnfeesten, zodat mensen het hele verhaal en het proces van de wijnmaker zelf kunnen horen. En uiteraard zijn er diverse wijnboeren in levende lijve aanwezig om hun passie met de bezoekers te delen.

”Verder is er Route des Vins in het leven geroepen i.s.m Visit Zuid-Limburg en de Gemeente Gulpen-Wittem. De eerste wijnwandeling startte dan ook vanuit Wahlwiller (zie voor meer info Route des Vins)”.

Ik kan beamen wat Erwin vertelt. Deze wijnroute heb ik zelf ook gelopen (zie mijn blog) en het is een leuke wandeling met prachtige vergezichten.

Het weekend na het Wahlwiller Wijnfeest is voor de tweede keer de Limburg Wijnmarathon. Nog een spin-off van deze succesvolle feesten en het was een mooi alternatief tijdens de corona-pandemie.

”Hoe zie jij de toekomst? is mijn laatste vraag aan Erwin.

”We kunnen niet groter, meer tenten dat gaat niet en meer dagen willen we ook niet. Zolang we wijnboeren kunnen vinden die samen met ons op deze manier de Limburgse wijncultuur willen promoten, gaan we op deze manier door”.

Op zondag 25 september is het zover. Na de openlucht Mis, die begint om 11 uur, begint meteen het wijnfeest met om 14:00 de presentatie van de wijnkoningin die tevens de gastvrouw is en de Koninginnenwijn (de beste wijn!) gaat schenken. Dit is een wijn die door de deelnemende wijnboeren en het organisatiecomité is geselecteerd uit het brede aanbod dat aanwezig is. Santé!

Check voor meer info Facebook en de site wahlwiller wijnfeest.

Foto’s bron: promotie wijnfeesten Wahlwiller.