Bella Franciacorta ♥
We volgen de Strada del vino in de Franciacorta-streek, dat ligt in de provincie Brescia, ten oosten van Milaan en ten zuiden van het Iseo meer. Als Italië én wijnliefhebber stond het bezoek al langer op mijn to-do-list.
Waar komt de term Franciacorta vandaan?
Er lijkt een verwijzing in te zitten naar Frankrijk (Francia) maar dat blijkt toch anders te zijn; de naam is afgeleid van de term ‘Franca Curta’ ofwel al het kerkelijk bezit was zoveel jaren geleden vrijgesteld van belastingen. Er stonden namelijk veel abdijen in dit gebied vandaar.
Sinds wanneer is men begonnen met de productie? In 1961 produceerde de gebroeders Berlucchi deze inmiddels beroemde bubbel. Sinds 1995 is het een DOCG d.w.z een gegarandeerde gecontroleerde benaming van oorsprong, het hoogste kwaliteitskeurmerk.
Wat is Franciacorta?
- Franciacorta is het Italiaanse antwoord op de Franse Champagne. Het is een mousserende wijn die volgens de traditionele Champagne-methode wordt gemaakt (dwz een tweede gisting op fles van tenminste achtien maanden die zorgt voor de fijne mousse). Men noemt dit in Italië de metodo classico.
- De wijnmakers gebruiken hiervoor de druiven chardonnay, pinot nero en pinot bianco. Het gebruik van de pinot bianco is een typisch Italiaanse toevoeging, de andere twee druiven kennen we natuurlijk van de klassieke Franse Champagne. De pinot bianco mag overigens niet meer dan 50% van de assemblage bevatten.
- Dan zijn er nog variaties zoals onder andere een rosé Champagne en de Satèn, een versie met satijnzachte bubbels, die enkel uit witte druiven geproduceerd wordt (een soort blanc de blanc).
- De gerijptere versies heten riserva of millisimato.
- De andere stille wijnen die uit dit gebied komen heten Curtefranca om verwarring met de échte Franciacorta te voorkomen.
Sinds 2017 is de autochtone druif erbamat aan het druivenassortiment toegevoegd. Maar niet meer dan 10% van deze lokale variëteit mag in de blend.
Vanwege de opwarming van het klimaat heeft men gezocht naar een laat rijpende witte lokale druif en de erbamat is door experts geschikt bevonden.
Nu we onze kennis bijgespijkerd hebben over deze speciale spumante volgt een korte impressie van de Strada del vino de Franciacorta. We beginnen bij de firma Bosio aan de Via Gatti ten zuiden van het Iseo-meer.
Geen gatto gezien want Bosio blijkt chiuso. Maar we genieten ook zo van de wijngaard en de omgeving. Interessant te zien hoe de wijnstokken erbij staan en welke snoeimethoden men hier hanteert.
Het is overigens verplicht in deze streek met de hand te oogsten. Het zijn, zo te zien, best oude wijnstokken en Bosio heeft er inmiddels twintig hectare van aangeplant.
De firma maakt alle versies Franciacorta die er zoal bestaan.
We vervolgen onze route en komen uit bij een van de oudste wijnmakers, namelijk Bersi Serlini, opgericht rond 1886 op een plek waar honderden jaren daarvoor wijnminnende monniken zich al laafden aan het druivensap, toen nog zonder bubbeltjes.
De monniken hebben daar vast genoten van het prachtige landschap.
De familie Bersi Serlini heeft samen met een architect een heel eigentijdse touch aan de historische plek gegeven, het zou net zo goed Zuid-Afrika kunnen zijn qua entourage.
We mogen proeven van de contemporaine sfeer maar helaas kunnen we niet aan de spumante snuffelen.
Men is er druk bezig met het organiseren van een feest. Ze verzoeken ons terug te komen voor een middagproeverij. We bedanken hiervoor want we willen namelijk nog meer zien van deze streek.
Verder speuren naar de Strada del Vino-richting aanwijzers en zowaar komen we aan bij de godfather van de prestigieuze bubbel: Berlucchi.
Dé wijnmaker die aan de wieg stond van de Franciacorta, de beste mousserende wijn van Italië. Maar u raadt het al: gesloten. Peccato!
We rijden na Berlucchi via vreemde paden en bosweggetjes, voor ons gevoel, weg van de bewoonde wereld.
De toeristische bewegwijzering is ook nergens meer te bekennen.
Plots naderen we een futuristisch ogend gebouw dat lijkt geland als een ruimteschip midden in een uitgestrekt akker en omgeven met honderden gestileerde druivenranken eromheen geplant.
We melden ons bij de ingang van de firma Ca’ del Bosco en tot onze verrassing mogen we doorrijden. Blij maar wat onzeker melden we ons via een intercom bij de receptie, die ons subiet op nasale toon duidelijk maakt dat we hier toch écht aan het verkeerde adres zijn voor een tasting. Ze zitten niet te wachten op enkele verdwaalde dorstige toeristen. We krijgen wel een glimp van de spannende architectuur gecombineerd met moderne kunst. Maar geen bubbels.
Na wat omwegen volgen we erna de strada del vino weer braaf en zo vinden we de firma Mosnel dat redelijk onopvallend is gevestigd aan een doorgaande weg.
We melden ons aan de receptie en kunnen al voorspellen wat er gaat gebeuren. Zomaar op de bonnefooi binnen komen wandelen daar zijn ze in de Franciacorta niet mee bekend. Vriendelijk maken ze ons duidelijk dat er geen proeverij op de dag zelf is. Er zal gereserveerd moeten worden.
Dan stoppen we onze neus maar in de wijngaard van Mosnel aan de overkant van de weg, om te zien hoe hier de druifjes erbij staan. Verrassend veel paarse phacelia, een plant die veel bijen aantrekt en zorgt voor verrijking van de bodem. Ook vinden we klaver en gele raapzaad en klaprozen. Wat een contrast met het strakke maanlandschap van Ca’ del Bosco.
We sluiten onze Franciacorta-wijngaardentour af met een visita aan een kleiner bedrijf namelijk Ca´del Vént. Ten noorden van de stad Brescia ligt het verscholen en redelijk onvindbaar maar het is toch gelukt. Zij maken bij Ca’ del Vént op een geheel eigen wijze hun mousserende Franciacorta. Niet industrieel maar artisanaal.
Het valt op dat hier de meeste bloemen en kruiden die we tot nu toe gezien hebben, in de wijngaard staan en dat zegt al iets over de werkwijze en filosofie van deze wijnmakers. Ik bel aan bij de grote stalen poort en verwacht wederom de nasale en afstandelijke stem door de intercom maar nu komt er daadwerkelijk iemand aan de poort en vraagt geïnteresseerd hoe we hier zo verzeild zijn geraakt.
We raken zowaar in gesprek met Dr. Flavio Faliva, Agronome Enologe. Dit staat voornaam vermeld op zijn visitekaartje, dat hij mij vriendelijk overhandigd.
Flavio verontschuldigt zich dat hij momenteel hard aan het werk is en kan ons helaas geen proeverij of tour aanbieden.
Maar Flavio probeert ons nog onder de pannen te krijgen en gaat bellen met een bevriend collega even verderop.
Helaas….peccato….die is ook niet berekend op onverwacht bezoek. We babbelen nog wat over en weer en Flavio geeft ons nog de tip mee dat zijn spumante in België te koop is bij Sur Lie – natuurwijnen te Leuven. Daar moeten we het voorlopig mee doen deze middag.
Conclusie: van te voren jezelf informeren en/of reserveren bij de wijnmakers aan te raden of gewoon genieten van de omgeving en de strada zonder vino 🙂
Een verblijf in een B&B aan Lago d’Iseo is erg leuk. Het uitzicht is verbluffend mooi en met de boot naar Monte Isola is een aangenaam uitje of een rondje om het meer.
Wij hebben de laatste avond toch een rosé Franciacorta (ja ja) gedronken in ristorante La Pernice, tegenover het eiland, met ondergaande zon, verdwijnend achter het klooster Santuario della Madonna della Ceriola. Salute!
Meer weten? https://franciacorta.wine