Gloire de Duras – appelen en peren
Ik tref Peter Nijskens in een moderne zwarte loods net buiten het plaatsje Wilderen, Sint Truiden in Haspengouw, dé fruitstreek van België. Vanbuiten ziet de loods er opvallend modern uit in het landschap, vanbinnen straalt het een ingetogen luxe uit.
Peter Nijskens heet ons welkom. Hij vertelt dat zijn jongste nicht architect is en deze design industrieloods ontworpen heeft. Dat zegt al iets over het van origine familiebedrijf, dat al decennialang in de fruitteelt werkzaam is. Eenmaal binnen in de zwarte loods kijk je uit op de druivenstokken die naast de nog resterende appelbomen staan.
Fruitteelt
Peter vertelt zittend aan een witte tafel: ‘’Direct na mijn studie ben ik de fruitteelt ingegaan. Ik heb met mijn vader samengewerkt en ben daarna voor mijzelf begonnen. Door de crisis in de fruitteelt ben ik gaan denken. Aanmodderen en niks verdienen, oftewel iets anders beginnen’’.
Hoe lang zat u in het fruit?
‘’Vanaf dat ik 18 was, ben ik nog twee jaar talen gaan studeren en nog een jaar in het leger. Ik ben nu 38 jaar fruitkweker en sinds een jaar of acht wijnbouwer. Via via kwam ik bij Peter Colemont van ‘Clos d´Opleeuw’ terecht. Ik was bij hem voor een degustatie en toen zeiden mijn vrienden: ‘’Is dat niet iets voor jou, wijndruiven?’’ Mijn eerste reactie was: waarom zou ik nu als bijna vijftiger nog met druiven beginnen?’’.
We hebben eens samen met het gezin rond de tafel gezeten (“Ik ben getrouwd en heb drie kinderen”).Toen heeft mijn oudste dochter gezegd: ‘’Papa, ik ga je helpen.’’ Ze is naar Frankrijk gegaan en is daar bij een wijnboer aan de slag gegaan, om te leren wat er zoal allemaal bij komt kijken om wijn te maken. “De eerste druiven zijn hier in Wilderen geplant in 2015. We zijn dus deels overgegaan van de fruitteelt naar de wijnbouw. Er was namelijk een appelcrisis.’’
‘’Hier stonden eerst peren‘’, Peter wijst naar buiten en naar rechts. ‘’Die vijf lange rijen. De peren zijn gerooid en de appelen gaan ook weg’’.Terwijl we naar buiten lopen: ‘’Deze auxerrois-druivenstokken staan er om tijdens rondleidingen te tonen aan de bezoekers. De bodem is zandleem, lichte leem met een klein beetje zand. De grond is heel vruchtbaar. Hier in Haspengouw hebben we namelijk hele vruchtbare grond. Daardoor zijn de druivenstokken zeer groeikrachtig. Deze worden enkele keren machinaal in de zomer gesnoeid. De wintersnoei gebeurt met de hand’’.
Welke snoeimethodes hanteert u? ‘’Guyot simple. De druivenstokken staan vrij hoog. Op 1.80 zoiets. Op 90 cm hoogte komen de druiven pas, tot 1.20 m ongeveer. Ik ga het liefst hoog genoeg, want ik snoei machinaal. Anders zit ik met mijn messen in de paal. En hoe hoger ik ga, hoe meer blad ik heb en dus meer suikers’’.
We lopen terug naar de loods naast de ontvangstplek, daar waar de vinificatie plaatsvindt. De andere loodsen zijn fruitfrigo´s. Het gaat goed met de verkoop van uw wijnen. Wilt u niet uitbreiden? ‘’Ik heb nu 7,5 hectare druiven staan, we hebben nu meer dan genoeg.’’ Vorig jaar (2022) was een top jaar. In 2020 heb ik heel veel vorst gehad. 2021 was er veel regen, maar ik mocht niet klagen, ik had nog een vrij goede oogst. In 2017 hebben we een blend gemaakt uit noodzaak. We moesten iets doen anders was de oogst helemaal verrot en toen hebben we een schuimwijn gemaakt van chardonnay, pinot gris en auxerrois. We bevinden ons ondertussen in de loods waar Gloire de Duras wordt geproduceerd.
U werkt ook met houten vaten?
’’Jazeker, onze pinot gris Barrique heeft zelfs een Belgian Wine Award van Gault & Millau gekregen.”Peter legt ondertussen uit hoe de malolactische fermentatie en andere technieken uitgevoerdworden. Een grote pneumatische pers staat er ook. Er is duidelijk goed geïnvesteerd. ‘’We persenv volledige trossen en er wordt niet ontsteeld. Drie kwartier tot een uur ben ik bezig om de pers handmatig te vullen. Als ik ze machinaal vul is dat binnen tien minuten gebeurd. Het scheelt me tijd’’.
We gaan proeven. Een fijne blend van chardonnay en auxerrois krijgen we als eerste in het glas.‘’Die maken we al vanaf het begin en die sloeg zeer goed aan bij de consument. Heel verfrissend en een fijn terraswijntje. Bij vis is die heel lekker. Weelderig in geur maar het blijft elegant. Deze druiven vullen mekaar goed aan. Ik heb mijn stokken in Luxemburg gehaald en heb wijnbouwles gehad bij Syntra in Hasselt van Geurt van Rennes’’. Peter heeft, na deze opleiding, een oenoloog leren kennen uit Antwerpen. De samenwerking met hem is heel goed. Regelmatig komt hij op bezoek en tijdens het seizoen komt hij om de drie/vier weken naar Wilderen om te kijken of alles oké is. Peter vervolgt: ‘’Ik leer toch het meeste van de praktijk hoe het is om wijn te maken. Het is net of ik privéles krijg als hij hier is.’’
We gaan vervolgens een pinot gris uit 2022 proeven. Deze is in de mond wat ronder, voller en bloemiger dan de vorige. Daarna schenkt Peter een droge riesling uit 2020 met een fantastisch lange afdronk. Hij legt uit: ‘’Deze heeft 10 gram restsuiker maar dat proef je niet door de zuren. De lichtzoete riesling verkoopt zeer goed. Vorig jaar hebben we voor het eerst een rosé gemaakt en die is meteen uitverkocht’’.
Na de proeverij krijgen we nog een toetje. We worden door Peter meegenomen richting het klassieke Kasteel Duras met daarbij de ommuurde wijngaard, de Clos, met riesling aangeplant. Een contrast met de post-moderne zwarte loodsen waar we ons eerst bevonden.
Peter opent het ijzeren hek en we gaan de ommuurde Clos binnen. De ondergrond is zand en leem en er staan drieduizend stokken riesling. In 2017 zijn deze aangeplant op deze prachtige en unieke locatie. De warmte blijft er binnenin en het is dus minder vorstgevoelig. Men denkt vaak dat Peter de graaf van het kasteel Duras is en daar is vaak verwarring over. ‘’Deze zijn wel nog van de graaf’’, zegt Peter, en hij wijst naar de appelen en de peren.
‘’De aanplant van riesling in België is niet uniek, maar wel dat het binnen een Clos ligt. Het is een moeilijkere verkoopbare druif, want mensen kennen over het algemeen alleen chardonnay. Ze hebben vaak een vooroordeel. ‘’Het is zoet’’, zeggen ze dan. Maar riesling is de koningin van de druiven.” Peter overtuigt mensen door ze te laten proeven.
‘’Ik heb vaak de vraag gehad: krijg je de riesling rijp? Ik heb daar geen problemen mee. Zo is het warmer binnen de ommuurde clos. Wel kan tijdens regen de wind niet bij de eerste rij stokken, waardoor die druiven soms rot zijn. Die muur is namelijk vier/vijf meter hoog. Het vriest er nooit. Mijn tweede perceel riesling heb ik op een heuvel; het is vanwege die ligging dat ik ze rijp krijg’’. ‘’Ik doe niets speciaals, ze worden gewoon goed rijp. Als fruitkweker heb ik ervaring, maar alswijnbouwer niet. De grond is hier goed, lichte leem. De meeste percelen zijn vlak, twee op een heuvel en één clos. Sommige percelen zijn vorstgevoeliger dan anderen. Van vorst word ik niet blij. Dat heb ik in 2020 meegemaakt. Nu hebben we drie jaar geen vorst gehad.’
Heeft u geen hybriden soorten willen aanplanten?
‘’Nee, maar ik probeer zo weinig mogelijk interventies te doen. Als het natuurlijk veel geregend heeft krijg je sneller kans op valse meeldauw. Dan moet je handelen, anders kan je hele oogst mislukken. Alle middelen worden ingezet om de oogst van Gloire de Duras te laten lukken. Ze begonnen met 1600 flessen in het eerste jaar. En nu hebben ze een gemiddelde van 35.000 de laatste drie jaar.
Heeft u geen hybriden soorten willen aanplanten? Mijn oenoloog werkt biodynamisch en die had in 2021 geen 1 druif. De middelen die ik gebruik tegen meeldauw worden ook gebruikt in de fruitteelt maar de middelen tegen valse meeldauw andere ziektes gebruikt men ook bij de teelt van aardappelen. Ik spuit alles zelf. Met de vorst werken we met infraroodlichten (dat is een nieuw systeem) en vuurpotten en 1 perceel ga ik beregenen. En een soort van warmte-kanons die werken op grote gasflessen en die draaien 360 graden rond. Nu komt de derde oogst aan.
Als ik vraag naar zijn toekomstplannen, zegt Peter: ‘’Binnen een jaar of drie wil ik geen appelen meer. Maar de peren wil ik wel blijven combineren met de druiven. Als het aan mij zou liggen zou ik nog druivenstokken bijplanten. Ik heb nog één hectare op een heuvel die beschikbaar is maar mijn gezin zegt: ‘’Stop we hebben genoeg’’. 7,5 hectare is op dit moment ook meer dan genoeg. De eerste drie/vier jaren gaan we zeker niet uitbreiden. En ook personeel vinden wordt een probleem.’’
‘’Maar daarentegen vind ik het wijngebeuren plezant. Het voelt niet als werken. De mensen komen hier voor een proeverij en als ze naar huis gaan betalen ze mij. Wie wil dat nou niet? Het hele gebeuren kost wel veel tijd. Vijf tot 10 hectare appels is eenvoudig te onderhouden maar wijn maken en aan de man brengen is best intensief’’.
Het is een familieproject en men vult mekaar aan. Peter doet het werk in de wijngaard, geeft tevens rondleidingen en maakt de wijn. Peter: ‘’Ik ben iedere week in de wijngaard dus ik zie alles. De jongste dochter doet het marketinggebeuren. Die helpt ook met het persen en etiketten plakken. De bedoeling is dat mijn zoon mij in de toekomst meer gaat helpen. Mijn dochter Laura werkt aan de kust in Knokke in wijnhandel Les Caves de Bordeaux. Ze verkoopt daar ook Belgische wijnen en ook onze wijn. Verder houdt zij zich bezig met het administratieve gedeelte zoals de facturatie, het accijnsgedeelte en komt ze ook vaak helpen tijdens onze proeverijen door het jaar heen. De social media is in handen van mijn jongste dochter Isaline’’.
Gloire de Duras is pas begonnen maar nu al een succesverhaal dankzij de inspanningen van de hele familie Nijskens.
We nemen afscheid en ik ga nog even kijken naar het kasteel van de Graaf die het jonge en moderne wijnmerk ‘’Gloire de Duras’’ van een aristocratisch en mysterieus aura voorziet.
foto: Het Kasteel Duras bij de Clos.
Zie ook https://gloirededuras.be/
Dit interview is gepubliceerd in het vakblad Wijn & Wijngaard 4e kwartaal van 2023